Dvodnevni protesti u Banjaluci zbog Prijedloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske, a koje su organizovali gradonačelnici Banjaluke i Bijeljine Draško Stanivuković i Ljubiša Petrović, izveli su na ulice najvećeg grada u Srpskoj nekoliko stotina građana.
Ipak, cjelokupna ocjena onih koji su pratili ta dešavanja jeste da bunt nije donio nikakve željene rezultate, da se organizatori nisu adekvatno pripremili, ali i da su građani te javnost ostali poprilično zbunjeni onim čemu su mogli da prisustvuju.
Kako kažu sagovornici “Nezavisnih novina”, ovo je bila samo slika i prilika protesta ili pokušaja protesta u proteklih nekoliko godina koje je organizovala opozicija u Republici Srpskoj, jer su svi redom završavani neslavno, ali i okupljanja boraca, zdravstvenih radnika, te drugih, koji, koliko god negodovali, pretežno nisu dobijali ono što su tražili.
Uz veliko nezadovoljstvo, koje je, dodaju analitičari, bez ikakve dileme prisutno širom Srpske, ovdje se istovremeno javlja i sve veća nezainteresovanost građana da ga iskažu javno, a za to, kako ističu, postoje brojni razlozi.
“Pre svega, većeg bunta naroda nema jer je vlast u prethodnom periodu uradila jako dobru stvar za sebe, a to je da je ‘anestezirala’ narodni bunt po principu kuvane žabe. Oni su malo-pomalo u prethodnih dvadesetak godina, koliko su na vlasti, ubeđivali narod da su svi isti, da je besmisleno protestovati, da su demonstranti neprijatelji i izdajnici Republike Srpske, da bez ove vlasti nestaje i sama Srpska i slične poruke koje su vremenom potpuno umrtvile narod i njegovu želju za bilo kakvim buntom”, kaže za “Nezavisne novine”, politikolog Velizar Antić.
Druga stvar koja je doprinijela tome da bunta nema, navodi, jeste često bezidejno i besciljno protestovanje opozicije koje se završavalo bez nekih konkretnih rješenja.
“Imali smo situaciju kada je opozicija, sa potpunim pravom, izvodila narod na ulicu, ali to nezadovoljstvo nije umela dobro da kanališe, a nisu ni insistirali na postavljenim uslovima i njihovom ispunjenju. Tako da se narod u velikoj meri razočarao neuspehom tih protesta i nije spreman ponovo da izlazi na ulicu ako to neće dovesti do nekih konkretnih rešenja”, ističe Antić, koji kao treći razlog dodaje:
“Mi realno nemamo veliki demografski potencijal za veće proteste.”
Novinar Dragan Maksimović izričitog je stava da ovdje više ne postoji način za stvaranje bilo kakvog građanskog bunta u pravom smislu te riječi.
“Ne postoji bilo kakav događaj koji bi mogao da podstakne kritičnu masu na ozbiljan bunt niti ideja oko koje bi se okupio značajan broj ljudi. Sve što se dešava u tom smislu je privid građanskog otpora jer se radi o potezima koji su samo predstave”, obrazlaže Maksimović svoj stav.
Riječ “predstava” za njega je opis svega čemu je javnost prisustvovala u Banjaluci.
“Posljednji protesti u Banjaluci pokazali su da je upravo predstava i dramatizacija pred kamerama jedino što treba onima koji su organizovali proteste jer suštinski ništa nije urađeno”, kaže Maksimović.
Iz dešavanja u Banjaluci Maksimović posebno zanimljivim izdvaja poteze policije.
“Svi raniji protesti nezadovoljnih građana, od boračke populacije, zdravstvenih radnika, novinara, pa i opozicije, nisu mogli biti održani ispred institucija Republike Srpske. U slučaju posljednjih protesta svjedočili smo performansima na stepenicama tih istih institucija, a da policija ni u jednom trenutku nije reagovala primjenjujući Zakon o javnom okupljanju koji zabranjuje aktivnosti najmanje 50 metara ispred objekata koji se posebno obezbjeđuju. Dakle, ili više nemamo sistem koji može da sprovodi zakone u praksi, ili je sve izrežirano u simbiozi gradskih i republičkih vlasti”, ubijeđen je Maksimović.
I novinar Vladimir Kovačević saglasan je da je glavni razlog što nema bunta to što su građani izgubili povjerenje u one koji organizuju proteste, prije svih opoziciju.
“Čini mi se da na proteste koje predvodi Stanivuković dolazi malo ‘običnog svijeta’ i da se okupljaju uglavnom njegove pristalice. Jedan od razloga je ovaj koji sam naveo. Drugi može biti taj što su mnogima upitni motivi aktuelnih protesta. Protestuje se zbog nekoliko miliona koje će biti oduzete Banjaluci i Bijeljini, što jeste legitimno kao razlog za protest, ali ne protestuje se zbog sve lošije ekonomske situacije, poskupljenja, jednoumlja, represivnih zakona”, rekao je Kovačević za “Nezavisne”.
