Fabrika celuloze i papira Prijedor – Celpak počela je sa radom 1950. godine. kao ključni projekat industrijskog razvoja u okviru tadašnje Jugoslavije.
Fabrika celuloze i papira u Prijedoru osnovana je „Rešenjem“ Vlade FNRJ, 24. avgusta 1947. godine, a njena izgradnja je počela još u maju iste godine na prostoru jugoistočno od grada Prijedora na desnim obalama rijeka Gomjenice i Sane uz uskotračnu prugu Prijedor – Drvar.
Fabriku su gradili stručni kadrovi sa prostora cijele tadašnje države postavljani dekretima Vlade FNRJ, a fizička radna snaga je gotovo isključivo bilo domicilno podkozarsko stanovništvo.
Cilj fabrike je bio da zadovolji rastuće potrebe za ambalažom u industriji, poljoprivredi i trgovini. U početku, tehnička opremljenost i kapaciteti bili su skromni, ali uz kontinuirani rad i ulaganja, kompanija je brzo sticala na značaju.
Mašine i prva fabrička postrojenja u Fabrici celuloze i papira su dobijeni kao ratna odšteta Njemačke Jugoslaviji – reparacija.
Razvoj i širenje tokom sedamdesetih i osamdesetih godina
Izgradnja je završena, a fabrika svečano puštena u rad 27. jula 1950. godine. Poslije fabrike celuloze, 27. jula 1960. godine puštena je u rad i fabrika papira.
Prvi proizvodni pogoni su uspostavljeni 1968. godine, a proizvodnja je obuhvatila osnovne vrste kartonske i plastične ambalaže za prehrambene, hemijske i industrijske proizvode. Radnici su, uglavnom, lokalni, a kompanija je kroz prve godine rada zapošljavala stotine radnika i tehnologa, čime je doprinijela razvoju lokalne zajednice.
Tokom sedamdesetih, Celpak je značajno proširio svoje kapacitete, modernizovao proizvodnju, uveo nove tehnologije i diversifikovao proizvodni program. Uvođenje automatizovanih sistema, novoopremljenih linija za proizvodnju i modernih mašina, omogućilo je kompaniji da zadovolji sve veće zahtjeve tržišta.
U tim godinama, Celpak je stekao reputaciju kao pouzdan partner u regiji, sa konstantnim rastom proizvodnje i izvoza. Usljed intenzivnog ulaganja u radnu snagu i infrastrukturu, kompanija je zapošljavala hiljade radnika, od čega je veliki broj bio iz Prijedora i okolnih opština.
Društveni i ekonomski značaj
Celpak je u to vrijeme bio više od fabrike – bio je ekonomski i društveni stub Prijedora. Pored zapošljavanja, učestvovao je u raznim društvenim aktivnostima, podržavao lokalne projekte i ostao simbol industrijskog napretka. U to doba, bila je prisutna snažna tehnologijska i ekonomska stabilnost koja je omogućavala rast i razvoj.
Fabrika radnicima
U fabrici se brinulo o zdravlju radnika. Neposredno po puštanju Fabrike u rad te 1950. godine u krugu fabrike izgrađena je i ambulanta za zdravstveni nadzor radnika. 1958. godine ambulanta prerasta u Dom zdravlja i useljava u novoizgrađenu zgradu u neposrednoj blizini Fabrike . Prvi ljekar koji je pružao ljekarsku pomoć radnicima Fabrike bio je dr Svetozar Savić. Prvi zaposleni fabrički ljekar bio je dr Risto Zec, a prvi zubarski stručnjak Husein Katica.
Uspostavljanje izazova i prilika (1990-e)
Na samom kraju osamdesetih, pred ulazak u devedesete, Celpak je već bio etablirani proizvođač. Međutim, političke promjene, ekonomska kriza, ratni sukobi i embargoi u regionu donijeli su izazove za poslovanje kompanije.
Rat u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine donio je velike probleme, uključujući uništenje infrastrukture, prekid proizvodnje i opći ekonomski kolaps. Srećom, zbog svoje geografskog položaja, kao i unutrašnjih kapaciteta, Celpak je uspio da održi djelatnost djelimično, ali je kasnije uništen.
U nekadašnjem prijedorskom gigantu stečaj je otvoren maja 2004. Procijenjena vrijednost imovine firme iznosila je oko 25 miliona KM, a potraživanja povjerilaca oko 16 miliona. Stečajna masa unovčena je za oko 14,5 miliona KM, a tadašnjih 1.604 radnika ostala su bez posla.
Od svog osnivanja sredinom šezdesetih, Celpak je bio simbol industrijskog rasta i razvoja u Prijedoru i široj regiji. Iako je tokom devedesetih priješao kroz teške izazove uzrokovane ratnim okolnostima, njegov značaj kao jednog od stupova privrede i mjesta okupljanja radne snage ostao je neumoljiv.
Prošlost, izazovi i uspjesi ovog perioda čine Celpak jednim od najvažnijih industrijskih subjekata u regiji, sa bogatom tradicijom koja i danas inspiriše ka budućnosti.
A.I., Prijedor24.com
Unaprijedite Vaše poslovanje kroz promociju pred ciljanom publikom!
